Vetten, vriend of vijand? Als er over vetten wordt gepraat worden deze vaak gezien als de slechteriken, vergelijkbaar met Ferry Bouwman van Undercover. Maar niets is minder waar! Vetten spelen een belangrijke rol in ons lichaam. Ze zijn niet alleen een belangrijke energiebron maar ook onmisbaar voor verschillende lichaamsfuncties zoals warmte-isolatie, bescherming van weefsels en organen en het zijn bouwstenen van celmembranen en van hormoonachtige stoffen. Laten we ontdekken waarom vetten zo belangrijk zijn.
Waarom moet jij vetten eten?
Vetten, ook wel lipiden genoemd, vormen samen met koolhydraten en eiwitten de 3 belangrijkste macronutriënten. Ze kunnen worden onderverdeeld in verzadigd en onverzadigd vet en transvetten. Elk met een verschillende structuur en functie in ons lichaam. Vetten leveren energie, zorgen voor warme-isolatie en beschermen weefsel en organen daarnaast zijn het bouwstenen van celmembranen en van hormoonachtige stoffen.
Verzadigde Vetten: goed of slecht?
Verzadigde vetten zijn een type voedingsvet dat voornamelijk voorkomt in dierlijke producten en sommige plantaardige oliën. Ze zijn meestal vast bij kamertemperatuur en komen voor in voedingsmiddelen zoals rundvlees, zuivelproducten, bepaalde oliën en geraffineerde voedingsmiddelen. Het effect van verzadigd vet op ons lichaam is onderwerp van onderzoek en gesprek:
- Cholesterolgehalte: Verzadigde vetten kunnen het niveau van LDL-cholesterol (het “slechte” cholesterol) verhogen, wat kan bijdragen aan de opbouw van plaque in de slagaders en het risico op hartziekten en beroertes kan verhogen.
- Energiebron: Net als andere vetten leveren verzadigde vetten energie, wat vooral belangrijk is tijdens periodes van verhoogde fysieke activiteit of hogere energiebehoefte.
- Vitamineopname: Vetten, inclusief verzadigde vetten, spelen een rol bij de opname van vet oplosbare vitamines zoals A, D, E en K, essentieel voor diverse lichaamsfuncties zoals immuun ondersteuning en botgezondheid.
Matiging van de inname is belangrijk voor een gebalanceerde voeding en het verminderen van het risico op hart- en vaatziekten.
De gezonde held: onverzadigde vetten
Onverzadigde vetten worden vaak beschouwd als de ‘gezonde’ vetten en zijn onderverdeeld in enkelvoudig onverzadigde vetten en meervoudig onverzadigde vetten. Ze zijn te vinden in voedingsmiddelen zoals:
- Enkelvoudig onverzadigde vetten: Olijfolie, avocado’s, noten en zaden zoals sesamzaad en pompoenpitten.
- Meervoudig onverzadigde vetten: Omega-3 vetzuren (vette vis, lijnzaad, chiazaad, walnoten) en omega-6 vetzuren (plantaardige oliën, noten en zaden).
Onverzadigd vet heeft diverse positieve effecten op ons lichaam, zoals het verhogen van HDL-cholesterol (het “goede” cholesterol), het ondersteunen van hartgezondheid, het hebben van ontstekingsremmende eigenschappen, en het bevorderen van vitamineopname. Gezondheidsorganisaties adviseren een voedingspatroon rijk aan onverzadigde vetten, waarbij de inname van verzadigde en transvetten beperkt moet worden, voor een betere algehele gezondheid en een verminderd risico op chronische ziekten.
Omega-3 en Omega-6: essentiële vetzuren
Omega-3 en omega-6 vetzuren zijn cruciaal voor onze gezondheid omdat ons lichaam ze niet zelf kan aanmaken. Ontstekingsremmende eigenschappen vind je in Omega 3 en zijn belangrijk voor de hersenfunctie, terwijl omega-6 vetzuren in balans moeten zijn met omega-3 voor optimale gezondheid.
Wie is nu de werkelijke slechterik?
In tegenstelling tot verzadigde en onverzadigde vetten zijn transvetten echt schadelijk voor onze gezondheid. Bewerkte en gefrituurde voedingsmiddelen bevatten vaak transvetten wat kan leiden tot een verhoogd risico op hartziekten
Hoeveel vet mag ik op een dag eten?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert dat 20-35% van onze dagelijkse calorieën afkomstig moet zijn van vetten. Jij moet de nadruk leggen op onverzadigde vetten en de inname van verzadigde vetten en en transvetten beperken.
De rol van vet in een plantaardig voedingspatroon
Ook voor mensen die een plantaardig voedingspatroon volgen, blijven vetten een belangrijk onderdeel van de voeding. Noten, zaden, avocado’s en plantaardige oliën zijn uitstekende bronnen van gezonde vetten, die niet alleen helpen bij vitamineopname maar ook bijdragen aan de algehele gezondheid. Weet je niet hoe je je vetinname kan veranderen? Plan dan een gratis Tip & Tricks gesprek in waarbij ik je op weg ga helpen.
Een handje noten per dag te eten, dat is pas vet gaaf!
Het is tijd om vetten in een nieuw daglicht te zien. In plaats van ze te vermijden, moeten we leren om de juiste vetten te omarmen. Onverzadigde vetten en essentiële vetzuren zijn onmisbaar voor een gezond lichaam. Door een gebalanceerde inname van verschillende vetsoorten kunnen we profiteren van hun vele gezondheidsvoordelen. Wees niet bang voor vet en een handje noten eten per dag, mag gewoon!
